RADIO-BINGO op RTV GO! DOE ELKE ZONDAG MEE...
Gepubliceerd op: 17 juni 2022
Van maandag 27 juni tot en met zondag 24 juli 2022
Van maandag 27 juni tot en met zondag 24 juli 2022 is in de Stefanuskerk in
Finsterwolde de expositie Johannieters aan de Noordzeekust te zien. Speciaal voor
deze tentoonstelling is de kerk aan de C.G. Wiegersweg 1 alle dagen geopend tussen
10 en 17 uur. De toegang is gratis.
Deze reizende expositie vertelt het verhaal van het middeleeuwse klooster Goldhoorn
en 13 andere kloosters van de Johannieterorde in de kuststreek van Nederland en
Duitsland. De tentoonstelling (in het Nederlands en Duits) startte in september 2020
in het Duitse Jemgum en blijft steeds een maand op een van de 14 plaatsen in Oost-
Friesland en Groningen waar ooit een Johannieter ‘commanderij’ gestaan heeft.
Bodemvondsten
De expositie geeft een mooi overzicht van de vele middeleeuwse kloosters van de
Johannieterorde in Groningen en Oost-Friesland, met per klooster specifieke
informatie. Zo komt deze verdwenen geschiedenis weer tot leven.
De Johannieterkloosters langs de Noordzeekust hadden een belangrijke rol in onder
meer landbouw en waterbeheer. Opmerkelijk is dat veel kloosters in dit gebied
waarschijnlijk zowel mannelijke als vrouwelijke kloosterlingen telden. Zij stamden
meestal uit gegoede kringen. Daarnaast trokken de kloosters ook 'leken' aan die op
zoek waren naar bestaanszekerheid en werk op het land verrichten.
Het klooster Goldhoorn bestond tussen ca. 1300 en 1550 na Christus en lag net ten
zuiden van de weg Goldhoorn. Tijdens de expositie maakt een Johannietervlag het
kloosterperceel zichtbaar vanaf de weg. Met de op de tentoonstelling beschikbare
routebeschrijving is het perceel ook te bezoeken.
Op de expositie zijn bodemvondsten te zien zijn van het perceel waar het klooster
gestaan heeft. Daarnaast zijn archeologische vondsten van het Archeologisch Depot in
Nuis te zien die in het gebied gevonden zijn.
Hospitaalorde
De Johannieterorde ontstond rond 1050 in Jeruzalem uit een pelgrimshospitaal dat aan
Johannes de Doper was gewijd. Het was de periode van de kruistochten. Europese
christelijke riddermilities reisden naar Palestina om de heilige stad Jeruzalem op de
Arabische moslims te veroveren.
De Johannieters ontleenden de ziekenzorg deels aan de Arabische cultuur, waarin de
medische zorg destijds op een hoger plan stond. Vanuit Jeruzalem groeide een
wijdvertakte organisatie door geheel Europa die zich met name in de steden richtte op
de verzorging van pelgrims en zieken. Ook ontstond er een militaire tak van
ridderordes.
In het gebied langs de Noordzeekust ontstonden echter nauwelijks ridderordes, maar
vooral kloosterordes. Dit wordt vooral verklaard uit het moerassige karakter van deze
streek. In Nederland bestaan nog steeds aan de Johannieters verbonden
zorginstellingen; deze zijn inmiddels protestants-christelijk georiënteerd.
Samenwerking
De tentoonstelling in Finsterwolde is een samenwerking tussen het Cultuurhistorisch
Centrum Oldambt en onder meer de Culturele Werkgroep Stefanuskerk, de Ihlower
Klosterverein en Cultuurhistorisch bureau Siste Viator. De Culturele Werkgroep van
de Stefanuskerk maakt het mogelijk dat deze expositie alle dagen van de week te
bezichtigen is. Ook organiseert de werkgroep de activiteiten. De tentoonstelling wordt
op zaterdag 23 juli feestelijk afgesloten met een middeleeuwse maaltijd.
De expositie is later dit jaar nog te zien in de Mariakerk in Oosterwijtwerd (3
september-2 oktober 2022) en in Ihlow (8 oktober – 13 november). Meer informatie:
www.chcoldambt.nl.
foto Jur Kuipers
